PRISTANIŠTE SUTORINA U OSMANSKIM DOKUMENTIMA U XIX STOLJEĆU

Ključne riječi: Osmanska imperija, Sutorina, Trebinje, Bosna, Hercegovina, objekti, pristanište, karaula, karantin, kasarna.

Sažetak: Osmansko carstvo je od 1851. godine intenziviralo aktivnosti na podizanju zdravstvenih ustanova i pratećih objekata u cijeloj Rumeliji, a time i u Sutorini, koja je pored Klek-Neuma, predstavljala drugi bosanskohercegovački izlaz na more. Već 1859. godine, nakon završetka pobune, donosi se odluka o gradnji novog karantina i puta do njega. U sljedećoj dekadi je razmatrano da se u Sutorini izgradi dosta jače vojno uporište. 1864. godine karantin biva obnovljen, a naredne godine po prvi put se kao upravnik karantina spominje Rifat efendija. Inače, kao i na Kleku-Neumu, u Sutorini su osim vojnih formacija redovno službovali upravnik karantina, policajci i stražari. U decembru 1869. godine konačno je dovršena gradnja novog karantina, kao što je intenzivirana izgradnja i fortifikacijskih objekata na širem području Sutorine. Naredne godine u Trebinjskom kadiluku i pripadajućoj nahiji Sutorina sprovode se reforme u cilju efikasnije naplate zaostalih i dolazećih poreznih obaveza. Brzim razvojem događaja, već u oktobru 1870. godine osmanska vojska, koja je bila stacionirana u novim objektima, povlaći se prema Trebinju. U isto vrijeme, stanovnici sa susjedne austrijske teritorije, odnosno graničnog sela Mokrine, zajedno sa nekim domaćim podanicima devastiraju vojno utvrđenje-kulu u Kruševicama. U konačnici, u Sutorini su bili izgradeni karantin sa ambulantom, jedna kasarna i policijske karaule. Sve ove činjenice su sadržane u dvadeset šest prezentiranih dokumenata kojima se ovaj rad bavi.